Roses Are Red

Naalala ko yung diskusyon sa klase noong minsan tungkol sa pagpapangalan ng kulay sa Tagalog. Nabanggit noon na itim, puti, at pula lamang ang mga salitang ginagamit ng mga ninuno sa pagpapangalan ng kulay, at kung hindi ito sapat ay humahanap ng mga bagay sa kapaligiran na may ganitong kulay. Dagdag pa rito, nagkaroon lamang ng mga terminolohiya sa ibang mga kulay noong dumating ang mga Espanyol sa Pilipinas.

Bilang nakabatay ang malaking bahagi ng Filipino sa Tagalog, masasabing halimbawa ang screenshot sa itaas kung paanong tinutukoy ng mga ninuno ang kulay pink noong panahon na yon. Malamang ay nagkaroon na ng pagkakataong kinailangang ilarawan ang kulay na ito, at imbis na maghanap ng bagong terminong gagamitin ng lahat, mas madali na lang ilarawan ang kulay gamit ang mga natural na bagay sa kapaligiran.

Pero panahon pa ito ng mga ninuno.

Sa panahon ngayon, nakabaon na rin naman sa talasalitaan ng isang karaniwang Pilipino ang pink, o sa isang mas malawak na pag-unawa, ang ibang mga banyagang terminolohiyang nagbibigay ng ngalan sa mga konseptong walang ngalan, o may di-sikat na ngalan, sa Filipino. Kumpara noon, wala nang pangangailangang maghanap ng terminolohiya para ilarawan ang isang karanasan, dahil mayroon nang salitang makapaglalarawan para rito, kahit na hindi ito orihinal na mula sa Filipino.

Kung ganun, hindi ito kaso ng pangangailangan, kundi iba pa. Sa aking palagay, bahagi ito ng mga adhikaing gawing purista ang wikang Filipino - kasi may bahid ng pagiging elegante ang isang puristang wika. Nakapagpapaangat ito ng damdaming makabayan sa mga Pilipino.

Wala akong problema sa ganitong adhikain. Ayos lang din sakin ang Filipino ngayon, dahil isinasabuhay din naman ng Filipino ngayon ang kasaysayan ng Pilipinas - isang kasaysayang biktima ng kolonyalismo at imperyalismo. Kung paninindigan ng pamahalaan ang ganitong adhikain, malaking trabaho ito na nangangailangan ng malawakang implementasyon, matinding paghahanda, at mahigpit na pagpapatupad. Maraming dahilan kung bakit hindi pumatok sa masa ang mga terminolohiyang salipawpaw para sa eroplano (sasakyang lumilipad sa himpapawid), saluso para sa bra (pansalo ng suso), tinalagit para sa sandwich (tinapay na may laman sa gitna) o tinwingi para sa radyo (tinig na tumatawid sa hangin). Pumapasok ang ease of articulation ng mga dating terminolohiya, ang pagkakaloob sa mga nagsasalita ng Ingles at Espanyol ng mas mataas na social status, ang kakulangan ng mga salita mismo para mailarawan ang karanasan, o ang mismong kakornihan.

Talagang sobrang hirap kung paninindigan ang adhikaing ito. Maraming social constructs na kailangan buwagin at itama. Pero sa kabila ng hirap ay maaaring masarap kung matitikman ang tagumpay.